Het risico van zekerheid

ONZEKERHEID

Wat is onzekerheid? We zouden kunnen stellen dat iets onzeker is als we op basis van correcte informatie voorspellen dat iets gebeurt, en het gebeurt vervolgens niet. Of we voorspellen, op basis van verkeerde informatie, dat iets gaat gebeuren, en het gebeurt vervolgens ook. Onzekerheid is eng.
Dus doen we risicomanagement, in allerlei soorten en maten. We richten ons daarbij op het voorkómen van narigheid, maar ook op het verkleinen van de impact. Bang voor brand? Dan installeren we brandmelders. En we kopen een brandblusser; want als het dan tóch fikt, dan kunnen we tenminste blussen.

OOST, WEST, THUIS BEST

Thuis heb je wellicht aan een handvol brandmelders en één of twee brandblussers genoeg… fikt het, dan piept het. Je rent naar de dichtstbijzijnde blusser en weer terug om te blussen. Je weet dát het brandt, en ook wáár. Da’s thuis immers geen probleem, je hebt het overzicht.

Wordt het huis veel groter, een gebouw met meerdere verdiepingen, dan is overzicht houden lastiger. Blussen wordt ingewikkelder. Je raakt het overzicht kwijt (sommigen geven dat niet toe… dat zijn de gevaarlijksten ;-). Je hoort een melding, er gaat vast wel ergens iets piepen en er gaan lampjes knipperen. Je hebt alleen geen idee meer wat dat betekent… en waar dat is. Het blussen besteden we daarom uit, dat doet de brandweer.

DOE DIE DEUR DICHT!

Wat doe je dan als je het overzicht kwijt bent en het blussen is uitbesteed? Het alarm gaat, maar de brandweer is er nog niet. Tijd tikt… en vuur grijpt om zich heen. Ik denk nu aan branddeuren. Gooi die deuren dicht. De spullen die aan de verkeerde kant staan, die zijn we kwijt… maar daar blijft het hopelijk bij. Branddeuren om te zorgen dat het niet erger wordt. Branddeuren om te ontkoppelen.

EN WAT HEEFT DIT MET IT TE MAKEN?

Met een beetje fantasie is IT nét een gebouw. Thuis is IT wat kleiner, op het werk een stuk groter. En hoe zit dat dan met die branddeuren? Da’s misschien lastig voor te stellen, maar je zou deze vraag ook anders kunnen stellen: wat moet je doen in IT om calamiteiten te beheersen, zoals je dat doet met branddeuren in een gebouw? Wanneer er iets “brandt” in ons IT landschap, hoe voorkom je dan dat het om zicht heen grijpt? Branddeuren om te ontkoppelen.

DA’S TOCH GEEN RAMP!?

Gaat het altijd over onheil? Gaat het altijd over brand? Nee… het gaat eigenlijk over onzekerheid. Brand kun je vaak niet voorspellen. En we kunnen veel meer niet voorspellen. Ook omdat we steeds minder zelf bouwen. We kopen kant-en-klare oplossingen. Dat levert onzekerheid. Zo kan een leverancier ineens bepalen dat ze een oplossing in de nabije toekomst niet meer zullen voeren. Dit kan een flinke impact hebben wanneer we nu juist dát product hadden geselecteerd als IT oplossing voor de komende jaren… zeker als we er ook nog héél veel aan vertimmerd hebben om het werkend te krijgen. Dat moeten we allemaal opnieuw doen wanneer er iets nieuws komt.

BRANDDEUREN IN IT

Branddeuren in IT zijn moeilijk aan te wijzen. Maar het effect ervan kunnen we wel meten, bijvoorbeeld door onszelf enkele vragen te stellen, zoals: Wat als dit product er binnenkort niet meer is? Wat als er een nieuwe versie komt van dat product, 7.2 in plaats van 6.5 (of erger: 8.5.5.9 in plaats van 8.5.5.7!)? Wat als er majeure wijzigingen in komen? Wat als de leverancier wordt overgenomen, of wat als ie failliet gaat? Hoeveel moeite moeten we dan doen om daar overheen te komen? Wat als we moeten verhuizen? Wat kostte de verbouwing? Wat is dus de desinvestering? Hoeveel tijd zat erin?

Wanneer we dát in kaart hebben… dan kunnen we branddeuren gaan bouwen.

Richard Bliek.