IT ALS AMBACHT

IT zie ik graag als een ambacht, een ambacht waarvoor je getraind moet zijn en waarvoor je ervaring moet hebben opgedaan. Echter IT komt steeds meer voor iedereen beschikbaar. Je hoeft het ambacht niet te hebben geleerd om IT te kunnen bouwen en te gebruiken. En zonder diepe kennis van het ambacht kan er heel veel goed gaan. Dat maakt het lastig te bepalen in hoeverre die diepgaande kennis nog nodig is. Is die kennis nog wel nodig? Is de wereld niet gewoon plat?

DE VERLEIDING VAN HET MODEL

Al in 1884 heeft Edwin A. Abbott het boek “Flatland” geschreven. Het boek beschrijft een model van een wereld die uit slechts twee dimensies bestaat. Alle figuren, waaronder cirkels, driehoeken, maar ook pentagons, zien eruit als lijnstukken, tenminste voor de bewoners in die wereld. Plat en overzichtelijk.

Ook in de IT wordt veelal gebruik gemaakt van modellen, om te begrijpen en om mee te sturen. Die modellen worden weleens bedacht op basis van een willekeurige combinatie van een sigaar, een goed glas wijn of een lekker biertje, een bierviltje, een stukje houtskool… om te schetsen, en een stel hersens. Niet alle ingrediënten echter hoeven altijd absoluut aanwezig te zijn. En dat kan de mooiste modellen opleveren!

Het is verleidelijk om het model als de werkelijkheid te zien, als wet in plaats van als middel. Echter, net als bij alle middelen, het gebruik ervan zonder kennis van zaken, zonder kritisch te zijn en zonder de beperkingen ervan te kennen kan verkeerd uitpakken. Een model maakt de wereld immers plat.

BESLISSEN IS MENSELIJK

We zouden dus geen modellen meer moeten gebruiken! Hmmm, dat gaat wellicht té ver. Modellen zijn nodig voor het begrijpen en om beslissingen te kunnen nemen; het vereenvoudigen van de werkelijkheid kan helpen, ook in de IT. Niet alles hoeft altijd volledig te worden beschreven om eraan kunnen “rekenen” en erover kunnen beslissen. Vaak moéten we iets simpel maken om te begrijpen en te kunnen sturen.

Daarbij hebben we kennis nodig van de modellen én van de beperkingen ervan. IT als truuk? Of IT als ambacht? De wereld is immers plat… zo plat als een bierviltje.

Richard Bliek.